27 januari 1998. 19 jaar geleden maakte deze dag een zwarte bladzijde in de Harderwijkse geschiedenis. In het pand waar tegenwoordig Beyer Interieur gevestigd is en waar op de 1e verdieping appartementen zijn gevestigd, kwamen 3 personen om het leven door een heftige brand. 2 leden van het brandweerkorps Harderwijk en 1 bewoner van het complex.

Monumentale etagewoning in brand

Vanaf 2.35 uur in de nacht, van 26 op 27 januari 1998, komen er een boel meldingen bij de brandweerkazerne Harderwijk binnen. Er zou een uitslaande woningbrand zijn in de Smeepoortstraat 35 in de Harderwijkse binnenstad. In dit monumentale pand worden 12 kamers verhuurd. De kans is zeer aannemelijk dat er zich personen in het pand bevinden. Bij aankomst van de brandweer is de brand aan de voorzijde uitslaand. Drie van de vier Harderwijkse blusploegen zijn opgeroepen en binnen een aantal minuten na de eerste melding staan er 31 van de 50 brandweerlieden in de Smeepoortstraat.

2 personen vermist

Vanaf het moment van aankomst is vrij snel duidelijk dat er nog 2 personen worden vermist. En de brand is uitslaand. Verdere gegevens zullen door verkenning moeten worden verzameld. Voor de bevelvoerders is de situatie nog te onoverzichtelijk om alle brandweerlieden hun juiste inzet te laten doen. Dit heeft individuele acties van brandweerlieden tot gevolg. Brandweermannen Erik Timmer en Harm Foppen gaan het pand in. Daar worden ze overvallen door een plotselinge onvoorziene branduitbreiding, een zogenaamde flash-over. Vanwege de intensiteit van de brand is het onmogelijk om de mannen uit het pand te halen.

Niet brandveilig

Het pand was niet brandveilig. De exploitanten wisten dat ze dit van de gemeente moesten wijzigen, maar deden dit niet. Een analyse van het brandverloop en terugblik in de geschiedenis en bestemming van het pand, leert dat de omgekomen bewoner en brandweermannen in de val zaten. Op sommige delen was het pand brandwerend verbouwd waardoor het vuur zich centreerde. Op andere delen was het (onjuist) verbouwd of werden ruimtes onjuist gebruikt waardoor vluchtroutes werden afgesloten. In het conclusierapport dat door de inspecteur Brandweerzorg en Rampenbestrijding, M.J. Kruidenier, is opgesteld, blijkt dat de samenwerking tussen de gemeente, brandweer en kamerverhuurexploitanten niet geweest is, zoals het zou moeten zijn. Er werd gewerkt volgens het preventiebeleid uit 1989.

Preventieve controle

Wel is er geregeld gecontroleerd op brandveiligheid van nieuw- en verbouw, maar door de houding van de exploitanten werd er geen tot nauwelijks preventiebeleid uitgevoerd. De gemeente en de brandweer hebben sinds 1979 geen bemoeienis meer gehad met het pand. Zo werkte een verhuurexploitant volgens een vergunning voor logeerinrichtingen. En de regels voor deze vergunning zijn in korte tijd door de overheid meerdere malen gewijzigd. Eerdere pandeigenaren hebben eerdere constructies niet verwijderd, maar afgedekt. De laatste eigenaar, sinds ’93, heeft systeemplafonds en gipswanden geplaatst. Hierdoor maakte het pand een degelijke netjes onderhouden indruk. Door de jaren heen zijn er diverse holtes gecreëerd, waardoor op 27 januari 1998 de brand zich (ook onzichtbaar) een weg door het pand heeft weten te banen.

Veroordeeld

De toen 36-jarige K.S. uit Harderwijk is veroordeeld voor de brandstichting. De vrouw ging in hoger beroep tegen de veroordeling. Ook het hoger beroep wees haar als dader aan. De vrouw heeft in de kamer van een vriendin het gasfornuis opengezet. Tijdens de brand heeft S. buiten staan schreeuwen dat haar vriendin nog in het pand was. Het wrange van het verhaal is dat de vriendin (de kamerbewoonster) bij S. logeerde die week. Vanwege de tegenstrijdige verklaringen en stoornis veroordeelt de rechterbank K.S. tot 5 jaar en tbs met dwangverpleging. In 2014 werd S. nog steeds behandeld.

Bron: http://nationaalbrandweerdocumentatiecentrum.nl/rapporten/312-2/harderwijk-kamerverhuurbedrijf/