Op de rol is het verslag van een rechtszitting

‘Het is erg heftig om te horen’, zegt Martin* (37) tegen de Gelderse politierechter. ‘Ik schaam mij erg voor wat ik heb gedaan. Ik weet niet wat ik nog moet zeggen. Ik heb mij zo idioot gedragen.’ Zijn vader, moeder en zus horen het ook aan, achterin de Rijnzaal van het gerechtsgebouw in Arnhem.

Officier van justitie Bloemendaal heeft net opgesomd wat Martin in het najaar van 2019 allemaal heeft uitgehaald. Hij stuurde zijn ex Ellen* iedere dag zo’n 40 kwaadaardige en seksistische appjes, gluurde thuis bij haar naar binnen, belde aan, schreeuwde haar toe en hield haar in de gaten. ‘Dat was niet normaal’, aldus Martin. ‘Ik probeerde van alles om bij haar te komen.’ Terwijl Ellen op vakantie is, sluipt hij ook via het balkon haar flat binnen en haalt van haar laptop foto’s en seksvideo’s. Bovendien zou hij eerder dat jaar in de kleedhokjes van 2 zwembaden in het geniep vrouwelijke badgasten hebben gefilmd.

‘Klopt dat, hebt u dat allemaal gedaan?’, vraagt politierechter Hoedeman. ‘Ja, ik heb haar lastig gevallen met WhatsApp-berichten. Ik ben een paar keer bij mevrouw aan de deur geweest. Ik wilde zien of we onze relatie konden voortzetten’, antwoordt Martin. De relationele misère begon volgens hem in augustus 2019. ‘Ik had 3 maanden bij haar gewoond. Het liep eigenlijk heel fijn. We waren op vakantie geweest in Griekenland. Maar in augustus was de bodem van mijn spaarpot in zicht. Ik had tijd voor mijzelf nodig om in september weer te kunnen werken. Ik vroeg of ik weer naar huis mocht. Ze stelde mij voor de keuze: je blijft bij mij of je hoeft niet meer terug te komen. Ik heb het nooit uitgemaakt.’

Begin september, Martin is inmiddels naar zijn eigen appartement vertrokken, lijkt alles nog koek en ei. ‘We zouden vrienden blijven. We deden nog leuke dingen. Het was weer zoals vroeger, hoewel we niet meer bij elkaar sliepen.’ Eind september vraagt Ellen hem of hij haar met rust wil laten. ‘Daar had ik moeite mee. Ik heb de huisartsenpost gebeld en kreeg rustgevende middelen. Die werkten bij mij op de verkeerde manier. Mijn remmingen waren weg’, zegt Martin tegen politierechter Hoedeman. Het gaat helemaal mis als hij Ellen met een andere man op de bank ziet liggen. ‘Toen kregen mijn emoties de overhand. Ik heb haar uitgescholden voor dingen die ik nooit naar een vrouw zou roepen. Ik was via de huisarts bezig om psychische hulp te zoeken, maar de situatie verergerde. Ik gleed af.’

Dat doet Martin eind oktober bijna letterlijk als hij via de balkons van diverse buren, hij woont in dezelfde flat, naar haar balkon klautert. ‘Ik wist dat ze de schuifpui niet sloot. Ik wilde onderzoeken wat ik moest doen om een goede man voor haar te zijn. Op haar laptop kwam ik video’s tegen waarop ze plezier had. Ik kon haar weer zien. Ik heb de video’s op mijn telefoon gezet en meegenomen.’ De rechter: ‘Wat hebt u er vervolgens mee gedaan?’ Martin: ‘Ik heb ze op mijn laptop gezet. Ik heb er verder niets mee gedaan.’

Martin schaamt zich voor hij heeft uitgespookt bij Ellen voor de deur en bij haar thuis, en hij schaamt zich ook voor de filmpjes die hij een half jaar eerder in 2 zwembaden maakte. ‘Het was onvolwassen. Ik weet niet wat ik moet zeggen. Ik heb mij zo idioot gedragen.’ Ellen doet aangifte en Martin verdwijnt 4 dagen in de politiecel. Als hij daaruit komt, mag hij geen contact zoeken met Ellen. Martin meldt zich bij de reclassering en gaat in behandeling bij Kairos. Maar de schade die hij heeft aangericht is er niet minder om, zegt Ellens advocaat in een voorgelezen slachtofferverklaring. ‘Mijn leven is geruïneerd. Ik durf nog steeds niet alleen over straat. Je wist van mijn verleden en wist hoe jij mij het meest kon raken. Ik ben wantrouwend en schichtig geworden. Je moest eens weten hoe vaak ik deze nachtmerrie herleef.’

‘Wilt u hierop reageren?’, vraagt de politierechter. Dat wil Martin niet. ‘Dat moet je wèl doen Martin. Je mag best vertellen over haar geschiedenis’, zegt zijn raadsvrouw Van Holland. ‘Ik heb er problemen mee als u uw cliënt gaat voorzeggen wat hij moet zeggen’, reageert de rechter. De raadsvrouw: ‘Ik vind het belangrijk dat mijn cliënt zijn kant van het verhaal kan vertellen.’ Martin: ‘Ze heeft in het verleden trauma’s opgelopen toen ze bij haar moeder en haar stiefvader

woonde.’ Ellens advocaat heeft er genoeg van. ‘Het is de spreekrechtverklaring van het slachtoffer en het zijn haar gevoelens. Het is ongepast om haar nu door het slijk te halen.’ Martins raadsvrouw: ‘Maar ze zegt: alles komt door jou. Dat wil mijn cliënt in perspectief plaatsen.’ Martin: ‘De nachtmerries zijn niet door mij ontstaan, maar door haar stiefvader, die haar heeft misbruikt.’ De politierechter: ‘Daar gaan we het niet over hebben; u mag kort reageren op de

slachtofferverklaring. Ik kap het af.’

Ook officier van justitie Bloemendaal vindt Ellens verleden niet relevant. Martin heeft Ellen gestalkt en is haar huis binnengedrongen; daar gaat het vandaag in de Rijnzaal over. Martin heeft ook verboden filmpjes gemaakt in 2 zwembaden. ‘Het zal je maar gebeuren dat een onbekende je over de rand van het kleedhokje heen filmt. Maar ik kijk ook naar de verdachte die voor u zit. Mijnheer heeft hulp gezocht en hij is vandaag verschenen. Hij is ook niet eerder met politie en Justitie in aanraking gekomen.’ De reclassering adviseert een meldplicht, ambulante behandeling en een contactverbod. Dat advies neemt de officier over als bijzondere voorwaarde bij een gevangenisstraf van 94 dagen, waarvan 4 dagen onvoorwaardelijk, en een taakstraf van 120 uur, met een proeftijd van 2 jaar. Martin zou Ellen ook een schadevergoeding van ruim 12.000 euro moeten betalen.

Martin heeft open kaart gespeeld, zegt zijn raadsvrouw. ‘Hij begrijpt dat de aangeefster bang is geweest voor hem, maar dat was zeker niet zijn bedoeling. Hij schaamt zich ontzettend. Hij bagatelliseert ook niet wat hij haar heeft aangedaan. Maar ik plaats de aangifte en de getuigenverklaring wel graag in perspectief. Haar eigen aandeel komt niet in het verhaal voor. Zij heeft een heel problematisch verleden. Wie heeft haar leven geruïneerd? Haar opa is haar biologische vader, haar stiefvader heeft haar misbruikt, ze is getrouwd met haar pleegvader. Mijn cliënt heeft schuld bekend en heeft nooit verteld wat bij háár fout zit. En dan is het erg zuur om een week voor de zitting in een zaak die al 2 jaar speelt opeens met een schadeclaim van 12.000 euro geconfronteerd te worden.’

Martin is de afgelopen 2 jaar niet de fout ingegaan, benadrukt raadsvrouw Van Holland. Zij vindt de strafeis ook om die reden onredelijk. ‘Mijn cliënt heeft aan alle therapieën meegewerkt. Hij heeft zijn leven opgepakt en had gewild dat deze zaak veel eerder voor de rechter was gekomen. Ik wil u vragen om daarmee rekening te houden.’ Een schadevergoeding van 12.000 euro vindt de advocate ook buitensporig. Politierechter Hoedeman vindt de strafeis helemaal niet onredelijk en geeft Martin een gevangenisstraf van 94 dagen, waarvan 90 dagen voorwaardelijk, en een taakstraf van 120 uur, met als bijzondere voorwaarde een meldplicht bij de reclassering, ambulante behandeling en een contactverbod. Na wat rekenwerk komt de rechter uit op een schadevergoeding van meer dan 8.500 euro. Over Ellens aandeel zegt rechter Hoedeman: ‘Soms heeft een slachtoffer een bepaalde achtergrond, maar die bepalen we hier niet. Het slachtoffer staat hier niet terecht’, concludeert politierechter Hoedeman de zitting. ‘We beoordelen úw gedrag.’

* Dit zijn niet hun echte namen.

Lees hier meer 'Op de Rol'-verhalen .

Voor meer nieuws kunt u Harderwijk Nieuws toevoegen op uw social media kanalen. Ook kunt u lid worden van onze nieuwsbrief. En kunt u ons via push-meldingen op uw beeldscherm krijgen. Ook voor regionaal nieuws kunt u terecht bij de buren. Nunspeet Nieuws en Apeldoorn Nieuws en Ermelo Nieuws . Adverteren kan natuurlijk ook! Adverteren op de meest gezochte Facebook-pagina voor Harderwijks Nieuws? Mail dan naar [email protected] of bel naar 06-42022831.