Rekenkamerrapport kraakt afvalbeleid Harderwijk: wat moet beter?
Het nieuwe rapport over het afvalbeleid in Harderwijk zorgt voor veel gespreksstof. De Rekenkamer Ermelo-Harderwijk onderzocht hoe goed het afvalbeleid werkt en waar het beter kan. Dat leverde nieuws op waar elke inwoner van Harderwijk mee te maken heeft.
Afvalbeleid Harderwijk: goed bedoeld, maar nog niet effectief genoeg
De gemeente Harderwijk heeft duidelijke doelen gesteld voor haar afvalbeleid. Zo wil ze in 2025 nog maar 30 kilo restafval per inwoner per jaar overhouden. Dat is flink minder dan nu: in 2023 was dat nog 107 kilo. De gemeente doet dit met een systeem waarbij mensen betalen per keer of per hoeveelheid afval (diftar), en het afval daarna wordt nagescheiden. In theorie werkt dit goed, maar de praktijk laat zien dat er nog veel te winnen valt.
De Rekenkamer zegt dat er te veel focus lag op één proef: de zogeheten PMD-pilot. Hierbij werd getest of plastic, metaal en drankkartons beter ingezameld konden worden via verzamelcontainers. Maar die proef had weinig effect. Inwoners deden niet beter hun best, en de kwaliteit van het afval werd er niet beter op. Daardoor raakte de gemeente afgeleid van andere belangrijke onderdelen van het afvalbeleid.
Bovendien is het beleid te eenzijdig gericht op technische oplossingen. Dingen zoals communicatie, gedragsverandering en het betrekken van inwoners blijven achter. Dat maakt het moeilijker om de doelen écht te halen. En juist die onderdelen zijn volgens de Rekenkamer minstens zo belangrijk als de containers en vuilniswagens.
Kosten en prestaties: Harderwijk doet het niet slecht
Toch is het niet allemaal negatief. Harderwijk hoort tot de betere gemeenten als het gaat om de verhouding tussen kosten en prestaties. De afvalstoffenheffing, wat inwoners betalen voor het ophalen en verwerken van afval, is lager dan in veel vergelijkbare gemeenten. Ook wordt er relatief veel afval hergebruikt: 74% van al het afval wordt gerecycled, wat hoger is dan het landelijk gemiddelde van 66%.
De manier waarop de gemeente haar afval inzamelt, is dus best effectief. In vergelijking met andere gemeenten in dezelfde stedelijkheidsgroep scoort Harderwijk goed. Toch blijft het opvallend dat er nog steeds veel herbruikbare grondstoffen in het restafval zitten. Denk aan gft (groente-, fruit- en tuinafval), papier, textiel en luiers. Daar ligt dus nog ruimte voor verbetering.
Ook kostentechnisch zit het goed. De gemeente weet de kosten voor inwoners laag te houden, terwijl de inzameling netjes gebeurt. Maar het rapport stelt wel dat de kosten niet alles zeggen. Het gaat er vooral om of het beleid leidt tot minder afval en meer hergebruik en daar is nog werk te doen.
Inwoner moet beter meegenomen worden
Een belangrijk punt in het rapport is de rol van de inwoners. De gemeente doet wel haar best om mensen goed te informeren, bijvoorbeeld via een app of folders. Maar echt luisteren naar de bewoners gebeurt weinig. Participatie, dus het betrekken van inwoners bij plannen, is in Harderwijk nauwelijks aan de orde.
Daarnaast ontbreekt een duidelijke strategie om mensen te motiveren hun gedrag te veranderen. En dat is juist nodig om écht verschil te maken. Denk aan simpele dingen zoals uitleg over hoe je afval goed scheidt, of waarom bepaalde regels bestaan. Als mensen snappen waarom iets moet, zijn ze vaak bereid om mee te werken. Daar valt dus nog winst te behalen.
De gemeente heeft ooit een afvalcoach aangesteld om hierbij te helpen, maar het is onduidelijk of deze functie na 2025 blijft bestaan. Dat is zonde, want juist zo’n persoonlijke aanpak kan het verschil maken tussen ‘moeten’ en ‘willen’ scheiden.
Wat betekent dit voor jou als inwoner?
Als inwoner van Harderwijk betaal je mee aan het afvalbeleid. En je hebt er ook dagelijks mee te maken. Of het nou gaat om het wegbrengen van je grofvuil, het scheiden van gft of het zoeken naar de juiste container: het systeem werkt alleen goed als iedereen meedoet. Het rapport van de Rekenkamer laat zien dat Harderwijk op de goede weg is, maar dat er ook nog veel beter kan. Het afvalbeleid moet meer gericht zijn op duidelijkheid, betrokkenheid en gedragsverandering. Dat maakt het makkelijker én eerlijker voor iedereen. Kortom: dit nieuws geeft een duidelijk signaal aan het stadhuis. De techniek klopt, de cijfers zijn goed, maar het menselijke verhaal moet beter. Alleen dan komt die 30 kilo restafval in 2025 misschien toch nog in zicht.
Meer nieuws
Voor meer nieuws kunt u Harderwijk Nieuws toevoegen op uw social media kanalen. Ook kunt u lid worden van onze nieuwsbrief. En kunt u ons via push-meldingen op uw beeldscherm krijgen. Ook voor regionaal nieuws kunt u terecht bij de buren. Nunspeet Nieuws en Apeldoorn Nieuws en Ermelo Nieuws. Adverteren kan natuurlijk ook! Adverteren op de meest gezochte Facebook-pagina voor Harderwijks Nieuws? Mail dan naar [email protected] of bel naar 06–36454332. Heb je nieuws? Mail dan naar [email protected]. Je kunt de redactie bereiken via deze mail of bel naar 06-42022831.
