Het boek van botter naar kotter van Evert van der Meer is op vrijdag 2 oktober gepresenteerd aan het grote publiek. Burgemeester Harm-Jan van Schaik kreeg uit handen van schrijver Evert van der Meer het eerste exemplaar uitgereikt.
Boek van botter naar kotter
In 2017 startte van der Meer met het boek. Geen verhalen die we allemaal al wel kennen, maar verhalen uit eerste hand. De anekdotes van de vissers van weleer. Verteld door nazaten van vroegere visserijfamilies, maar ook omdat van der Meer met vissers van nu mee de boot opging. De 26 verhalen zijn inspirerend, de foto’s uniek en de illustraties soms speciaal gemaakt.
Mondelinge geschiedenis
Van der Meer: “De mondelinge geschiedenis van Harderwijk moeten we levendig houden, die mag niet verloren gaan. Dit boek draagt daar aan bij. Het start kort voor de komst van de Afsluitdijk en bestrijkt de periode tot aan nu.” Van der Meer kwam met het idee in 2016: “Ik was toen op een lezing, hier in de Botterloods, en die ging alleen maar over Elburg. Dat vond ik zo stom. Ik wilde meer weten over de Harderwijker visserijgeschiedenis en besloot daar mee aan de slag te gaan.” Volgens burgemeester Harm-Jan van Schaik zijn het stuk voor stuk waardevolle verhalen om door te vertellen: “De rituelen van toen, zijn er nu nog steeds. Bijvoorbeeld bij het roken van vis. En dat is mooi om te zien. Net als dat de mens achter de verhalen in het boek goed naar voren komt.”
Plan
“Ik begon met het maken van een plan. Zo had ik drie jaar lang het beste overzicht over de werkzaamheden en afgewerkte taken. Zo weet ik bijvoorbeeld dat Adriaan Foppen van de 20 gesprekken die we voerden, 20x in de hoek van de bank zat. Dat zijn vrouw er niet bij ieder gesprek bij was en dat hij de deur in ieder geval bij onze eerste ontmoeting op een kier opendeed. En toen als eerste vroeg: “Van wie bin jie d’r ene?” Adriaan is door de drie jaar heen ook echt een vriend geworden. Hij wist alles, had een ijzeren geheugen en was heel sterk in namen. Ik heb het boek ook aan hem opgedragen en tijdens zijn begrafenis mocht ik zijn verhaal voordragen aan het graf,” vertelt van der Meer.
De visserij is meer
De visserij is meer dan alleen een botter, kotter, wat netten en wat vissers. Bij het Harderwijker visserijverleden horen ook nettenboeters, visventers, palingrokers, zeilmakers, nestboeren, koperslagers, scheepstimmermannen, visafslagers, havenmeesters, viswegers en bijvoorbeeld machinisten. Van der Meer: “Zo werd ik geattendeerd op een verhaal over de inspectiedienst van vroeger. Deze mannen gaven aan en langs de wal de visplekken aan die bij bepaalde vissers hoorden. Deze controleerden op stropers en waren de probleemoplossers op het water. Een anekdote van meer dan 80 jaar geleden over de ambachten is de uittocht van Harderwijker gezinnen naar Heveadorp, bij Renkum. Waarom? In Harderwijk waren we goed met allerlei ambachten en hadden we grote gezinnen en die konden ze daar in de rubberfabriek goed gebruiken.”
Hoe?
Het Stadsmuseum, privé-albums en krantenarchieven zorgden voor een flink aantal foto’s en naslagwerken. Interviews met meerdere vissers, oud-vissers en nazaten van vissersfamilies, tekeningen van visserijtoebehoren en tochten met de HK7, HK173, HK82 en HK61. Al deze bronnen zorgden voor de 26 verhalen in ‘Van Botter naar Kotter’. Het boek is gedrukt door een drukker in Breda middels een speciale printtechniek die zorgt voor heldere, strakke foto’s en scherpe tekstafdrukken. En de vormgeving is door de schoondochter van van der Meer gedaan. Sharon Roelofs: “Het is een moderne vormgeving. Ieder verhaal is anders ingedeeld, er zijn grote en kleine foto’s en daar zijn dan vaak weer quotes in verwerkt.” Van der Meer vult aan: “Daardoor is het ook geen saai boek geworden.”
Bijnamen
Door zijn naslagwerk en om de mondelinge geschiedenis te laten blijven leven heeft van der Meer onlangs ook de stoute schoenen aangetrokken. In Harderwijk was het jaren lang gewoon om te vragen van iemand was als die zich aan je voorstelde. Meer dan 60 bijnamen is van der Meer de afgelopen 3 jaar tegengekomen. 30 van deze namen en bijnamen gaan gebruikt worden in het Harderwijkse straatnamenregister. In het in aanbouw zijnde deel Waterfront, de Stadswerven, worden straten, hofjes en pleintjes vernoemd naar oude Harderwijkers.
Presentatie
Vandaag en morgen, 2 en 3 oktober, zijn er 10 presentaties. Er zijn nog een aantal plekken beschikbaar. Opgeven kan nog via: www.bottermuseum.nl. De presentaties duren ongeveer een uur en zijn ingedeeld met een boekverhaal en kijkje in en op een kotter. De hapjes deze dagen, garnalen en zalm, worden door de vissers gesponsord.
Van het boek zijn slechts 500 exemplaren beschikbaar. Vandaag exclusief te koop voor €19,95 bij het Bottermuseum na iedere presentatie. Ook morgen zijn ze daar voor die prijs beschikbaar. Vanaf morgen is boek ook te koop bij Vishandel Dries van den Berg, de Readshop in Stadsdennen, Bruna in de binnenstad en bij Riemer en Walinga. Het boek ligt in de winkels voor €24,95.
